ดังภาพลวงตา...ที่จับต้องได้

บทความนี้หลายคนอาจไม่เข้าใจความหมายว่าเกี่ยวกับอะไรของประเทศญี่ปุ่น ซึ่งหมายถึงดอกไม้ที่งดงามของประเทศญี่ปุ่น ทั้งดอกไม้ประจำชาติที่ทราบกันดีว่าเป็นดอกซากุระและอีหลายชนิดที่น่าหลงไหลตามฤดูที่ต่างกันไป

ดอกไม้งาม...ลือนามแดนอาทิตย์อุทัย

มาชมความงดงามของดอกไม้ชนิดแรกกันเลยนะค่ะนั้นคือดอกไม้ประจำชาติค่ะ

         
          ดอกซากุระ ในภาษาญี่ปุ่นนั้น เชื่อกันว่ากร่อนมาจากคำว่า ซะกุยะ (หมายถึง ผลิบาน)
อันเป็นชื่อของเจ้าหญิง โคโนฮะนะซะคุยาฮิเม มีศาลบูชาของพระองค์อยู่บนยอดเขาฟูจิด้วย สำหรับพระนามของเจ้าหญิงองค์ดังกล่าวนั้น
มีความหมายว่าเจ้าหญิงดอกไม้บาน

เนื่องจากซากุระเป็นดอกไม้ที่นิยมกันมากในญี่ปุ่นสมัยนั้น คำว่าดอกไม้ดังกล่าวจึงหมายถึงดอกซากุระนั่นเอง เจ้าหญิงองค์ดังกล่าวได้รับพระนามเช่นนั้น ก็เพราะมีเรื่องเล่ามาว่าทรงตกจากสวรรค์ มาบนต้นซากุระ ดังนั้น ดอกซากุระจึงถือเป็นตัวแทนของดอกไม้ญี่ปุ่น

แม้ดอกซากุระจะเป็นที่นิยมก็จริง แต่ก็ใช่ว่าญี่ปุ่นจะมีเพียงซากุระเท่านั้น ความจริงในญี่ปุ่น ยังมีดอกไม้อีกหลายชนิด

ดอกริงโกะหรือดอกแอ็ปเปิ้ล
                  ในช่วงฤดูใบไม้ผลิ ดอกริงโกะจะเริ่มบานก็ประมาณเดือนพฤษภาคมของทุกปีและออกผลในฤดูร้อน สวนแอ๊ปเปิ้ลและที่ภูขาอิวากิซัน เป็นทัศนียภาพที่มีชื่อเสียงของจังหวัดอาโอโมริ ในการชมดอกริงโกะมากค่ะ

ดอกซึซึจิ
เราสามารถชมดอกดอกซึซึจิได้ที่Katsumata Koen(อำเภอมากิโนฮาระ จังหวัดชิซึโอกะ) ดอกซึซึจิเป็นสัญลักษณ์ของจังหวัดชิซึโอกะ ที่ชิซึโอกะทั้งภูเขาจะเต็มไปด้วยดอกซึซึจิ สีแดงสีม่วงอยู่เป็นหมื่น ๆ ต้น ทำให้ทั้งภูเขากลายเป็นทุ่งซึซึจิที่มีสีสันสวยงาม ในเดือน พฤษภาคม







ดอกอะจิไซ(hydrangea) ไม้ดอกชนิดหนึ่ง ดอกเป็นช่อสีขาวน้ำเงิน ชมพู ช่วงดอกไม้บานเดือนมิถุนายน

 สีของดอกอาจิไซจะเปลี่ยนไปตามกรดในดิน และสภาพอากาศ

 จึงมีชื่อเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า ดอกไม้เจ็ดสี อย่างเช่น ตอนตูมเป็นสีเขียว เปลี่ยนเป็นสีขาว ก่อนจะบานเป็นสีฟ้า และสีจะค่อยๆ เข้มขึ้น

เราสามารถชมได้โดยHakone Railway เป็นรถไฟที่ขึ้นภูเขาฮาโกเนะ เมื่อนั่งรถขึ้นเขาไปแล้ว จะเห็นดอกอะจิไซเป็นหมื่น ๆ ต้น เปลี่ยนสีไปตลอดทาง ในตอนเย็นจะมีการแสดงไฟ และมีรถเที่ยวพิเศษที่ชื่อ อาจิไซไนท์ไทม์พาชม ค่ะ

                        ดอกอายาเมะหรือโชบุ พบในช่วงเดือนพฤษภาคม-เดือนมิถุนายน

 อายาเมะมีดอกสีม่วง ขนาด 8 เซนติเมตร ออกดอกต้นละ 1-3 ดอก ส่วนดอกโชบุ จะเป็นสีเขียวอมเหลือง คนสมัยก่อนมักจะเข้าใจผิดระหว่างดอกไม้สองชนิดนี้บ่อย

จะแนะนำสถาที่ให้นะค่ะนี้เลยที่ Horikiri Shobuen(โตเกียว) สวนโฮริคิริ โชบุเอน เป็นที่นิยมมาตั้งแต่สมัยเอโดะ ศิลปินภาพพิมพ์อูคิโยเอะ ชอบนำวิวตรงนี้มาวาดภาพ เป็นสถานที่ที่เหมาะแก่การสัมผัสกับบรรยากาศดั้งเดิมของโตเกียว

มนต์ที่ลือชา...รสแดนปลาดิบ

อาหารญี่ปุ่น..พูดถึงคงปฏิเสธไม่ได้เลย ถึงรสชาติและสีสันอันสวยงามของแต่ละเมนูที่คนญี่ปุ่นได้คิดสันขึ้นมา  หากจะพูดถึงทั้งหมดคงเป็นไปไม่ได้เพราะให้เขียนถึงร้อยหน้าคงไม่จบ
เอาอาหารจานหลักๆเลยละกัน
ข้าว เป็นอาหารหลักของชาวญี่ปุ่นมาตลอดสองพันปีที่ผ่านมา ตั้งแต่ชาวญี่ปุ่นรู้จักกับทำนา และยังเป็นพืชเศรฐกิจที่สำคัญที่สุดด้วย ความสำคัญของข้าวต่อวัฒนธรรมญี่ปุ่น สะท้อนได้จากในอดีต ข้าวถูกใช้เหมือนเงิน
(หากใครอย่างรู้หรือติชมก้บอกได้นะค่ะและถามได้เดี่ยวจะตอบไปค่ะ)

ข้าว ข้าวในภาษาญี่ปุ่น คือ โกะฮัง (ญี่ปุ่น: 御飯 gohan ?) และ เมะชิ (ญี่ปุ่น: 飯meshi ?) (นิยมใช้เฉพาะผู้ชาย) เมื่อจะบอกว่ารับประทานอาหาร ชาวญี่ปุ่นจะบอกว่ากินข้าว ซึ่งหมายถึงมื้ออาหารนั่นเอง

ข้าวญี่ปุ่นมีเมล็ดสั้น และเมื่อสุกแล้วจะเหนียวเล็กน้อย ชาวญี่ปุ่นนิยมรับประทานข้าวขาว (Hakumai) คือข้าวที่ถูกขัดสีจะไม่เหลือเยื่อหุ้มเมล็ดอยู่เลย ชาวญี่ปุ่นส่วนใหญ่เชื่อว่าข้าวกล้อง (Genmai) หรือข้าวที่ยังมีเยื่อกหุ้มเมล็ดติดอยู่นั้น อร่อยน้อยกว่า แต่ข้าวกล้องก็ได้รับความนิยมมากขึ้นเรื่อยๆ ในฐานะที่เป็นอาหารเพื่อสุขภาพ

นอกจากนี้ข้าวธรรมดาแล้ว ชาวญี่ปุ่นยังนิยมรับประทาน

โอะนิงิริ หรือโอะมุซุบิคือข้าวปั้นของญี่ปุ่นที่มีลักษณะสามเหลี่ยมหรือวงรี โดยห่อด้วยสาหร่าย(โนะริ)

โมจิ ซึ่งทำจากข้าวเหนียวเป็นก้อน ปรุงได้ทั้งของคาว (ในซุป) ของหวาน (ปิ๊ง) รับประทานกับซอลหวานหรือจะทานกับถั่วแดงกวน

 อาหารเส้นอาจรับประทานเป็นอาหารจานเดียว จัดสำรับแทนข้าว หรือจัดคู่กับข้าวเลยก็ได้ อาหารเส้นที่เป็นที่รู้จักกันดี สามารถรับประทานแบบร้อนในน้ำซุป หรือแบบเย็นจุ่มซอสก็ได้ก็อย่างเช่นที่พบเห็นได้ทั้วไปคือ โซบะ ราเม้ง ค่ะ

โซบะ (ญี่ปุ่น: そば, 蕎麦 soba ?) เป็นอาหารญี่ปุ่นที่ได้ความนิยมชนิดหนึ่ง ทำจากแป้งบัควีท (ไม่ใช่แป้งสาลี) มีลักษณะเป็นเส้นยาว สีน้ำตาล  โซบะ นิยมรับประทานทั้งแบบเย็น จุ่มกับซอส และแบบร้อน ในน้ำซุป ซึ่งมีชื่อเรียกต่างกันไป ขึ้นอยู่กับวิธีนำเส้นโซบะไปประกอบอาหารนั้น

อุด้ง (ญี่ปุ่น: 饂飩, うどん udon ?) เป็นอาหารญี่ปุ่นที่เป็นที่นิยมชนิดหนึ่ง ทำจากแป้งสาลี ลักษณะเป็นเส้น หนา ยาว มีสีขาว
อุด้ง นิยมรับประทานทานร้อนๆ ในน้ำซุปใส ซึ่งทำจากดาชิ (ญี่ปุ่น: 出汁, だし dashi ?) (หัวเชื้อน้ำซุป) และโชยุ (ญี่ปุ่น: 醤油 shōyu ?) (ซีอิ๊วญี่ปุ่น) และมิริน (ญี่ปุ่น: 味醂, みりん mirin ?) (เหล้าสำหรับปรุงอาหาร)

ซูชิ หรือ ข้าวปั้นมีหน้า เป็นอาหารญี่ปุ่น ที่ข้าวมีส่วนผสมของน้ำส้มสายชู และกินคู่กับปลา เนื้อ หรือ ของคาวชนิดต่างๆ ในประเทศญี่ปุ่น ซูชิมักจะหมายถึงอาหารที่มีส่วนประกอบของ ซูชิเมะชิ (寿司飯, ข้าวที่ผสมน้ำส้มสายชู) และมีหน้าแบบต่างๆเป็นหน้า ที่นิยมได้แก่ อาหารทะเล ผัก ไข่ เห็ด เนื้อที่นำมาใช้อาจจะเป็นเนื้อดิบ หรือ เนื้อที่ผ่านกระบวนการทำอาหารแล้ว สำหรับในประเทศอื่น และซูชิส่วนใหญ่มักใส่วาซาบิ บนข้าวเพื่อให้ได้ความอร่อยมากยิ่งขึ้น ซูชิ อาจหมายถึง การรวมกันระหว่างปลากับข้าว ซูชิมีวิวัฒนาการมาเมื่อหลายร้อยปีมาแล้วซึ่งเกิดจากความต้องการถนอมอาหารของคนญี่ปุ่น
ต่อไปก้เป็นขนมที่นิยมกันมากนะค่ะนั้นคือ

เทโกยากิ หรือขนมครกญี่ปุ่นที่มีรูปร่างกลมๆมีขนาดประมาณ 3-5 เซนติเมตร ถือเป็นของว่างชนิดหนึ่งของคนญี่ปุ่นค่ะ เห็นรูปร่างหน้าตากลมๆอย่างนั้น แต่มันก็ไม่ได้มีแค่แป้งกับปลาหมึกเป็นส่วนประกอบหลักๆหรอกนะจะบอกให้ ยังมีขิงแดง พืชชนิดหัวของประเทศญี่ปุ่นที่เรียกว่าคอนยัคคุ และหัวหอมอีกด้วย นอกจากนั้นยังต้องมีการราดหน้าทาโกยากิด้วยซอสสีดำๆซึ่งเป็นซอสชนิดเดียวกับอาหารว่างอีกจานหนึ่งคือโอโคโนมิยากิ บางคนขอบีบซอสมายองเนสใส่อีกเล็กน้อย แถมมีปลาฝอย หรือที่เรียกเป็นภาษาญี่ปุ่นว่า คัทซึโอโบชิ โรยหน้าเข้าให้อีกเพื่อเพิ่มความอร่อย โอย...อยากหม่ำ...

ปลาดิบ ซาชิมิ Sashimi เป็นอาหารญี่ปุ่นที่นิยมและมีชื่อเสียง รับประทานกับกับโชยุและทสึมะต่างๆ เช่น วาซาบิ โดย ซาชิมิ Sashimi นั้นเป็นอาหารจากทะเลสดๆนำเนื้อมาแล่มาหั่นให้เป็นชิ้นบางๆจนได้เป็น ซาชิมิ Sashimi ต่างๆ เช่น Maguro Sashimi,Toro Sashimi,Ika Sashimi,Akagia Sashimi,Salmon Sashimi,Shime Sashimi,Tai Sashimi

เทปปันยากิ (ญี่ปุ่น: 鉄板焼き teppan'yaki ?) เป็นรูปแบบหนึ่งของอาหารญี่ปุ่นที่ใช้กระทะเหล็กแบนในการประกอบอาหารในประเทศญี่ปุ่น เทปปันยากิจึงหมายถึงอาหารที่ทำให้สุกโดยกระทะเหล็ก ทั้งนี้รวมถึง สเต็ก กุ้ง โอโคโนมิยากิ ยากิโซบะ และ มอนจายากิ


คำว่า เทปปังยะกิ มาจากคำว่า เทปปัง (鉄板) ที่แปลว่าแผ่นเหล็ก และ ยะกิ (焼き) ที่แปลว่าย่าง ปิ้ง และทอดด้วยกระทะ

เรามาดูอาหารแบบหลายอย่างมารวมกับโดยใช่ชื่อว่า
 

เบนโต (ญี่ปุ่น: 弁当 Bentō มักจะถูกอ่านผิดเป็น เบนโตะ ?) หรือ อาหารปิ่นโตแบบญี่ปุ่น ที่คนไทยนิยมเรียกกันว่า
เบนโตะ หมายถึงอาหารที่จัดเตรียมใส่กล่องเพื่อสะดวกต่อการพกพาไปรับประทานนอกบ้าน หรือระหว่างการเดินทาง คล้ายกับ ลันช์บ็อกซ์ (lunch box) ของอเมริกา

โดยส่วนมากกล่องที่ใส่จะมีลักษณะเป็นหลุมหลายหลุม เหมือนกับถาดหลุม เพื่อจะได้สามารถจัดอาหาร เช่น ข้าวสวย กับข้าว รวมถึงเครื่องเคียงอื่นๆ ใส่ลงในกล่องได้อย่างเป็นสัดส่วน

วาซาบิ เป็นอาหารประจำชาติญี่ปุ่น ถ้าบนโต๊ะอาหารฝรั่งมีเกลือกับพริกไทย บนโต๊ะอาหารญี่ปุ่นก็ขาดวาซาบิไม่ได้เช่นกัน
คนญี่ปุ่นนิยมกินวาซาบิกับปลาดิบ ข้าวปั้นญี่ปุ่นหรือโซบะบางชนิดการบริโภควาซาบิที่ถูกวิธี ก็คือควรทาวาซาบิลงบนเนื้อปลาดิบ แล้วจุ่มเนื้อปลาดิบด้านที่ไม่มีวาซาบิลงในซีอิ๊วญี่ปุ่น ทั้งนี้วาซาบิจะได้ไม่ลงไปปนเปื้อนอยู่ในถ้วยซีอิ๊ว วาซาบิที่ดีจะต้องไม่ให้แต่รสเผ็ดเท่านั้น แต่จะต้องมีกลิ่นที่ช่วยทำให้ปลาดิบคำนั้นมีรสชาติกลมกล่อมยิ่งขึ้นด้วย อย่างไรก็ตามคนทั่วไปนิยมผสมวาซาบิลงในซีอิ๊วซึ่งเรียกว่า "วาซาบิโซยุ" แล้วใช้จิ้มปลาดิบ หรือบางคนนิยมใส่ลงไปในชามโซบะซึ่งก็อร่อยไปอีกแบบ

มายาแห่งแดนอาทิตย์อุทัย

ญี่ปุ่น แดนอาทิตย์อุทัย

หากเรานึกถึงแดนอาทิตย์อุทัย แน่นแล้วเราต้องพูดถึงญี่ปุ่นจากนี้เราจะมาศึกษาประเทศที่น่าสนใจนี้กันก่อนจากข้อมูลเล็กๆน้อยๆ

ประเทศญี่ปุ่น

พื้นที่ประเทศญี่ปุ่น ประมาณ 378,000 ตารางกิโลเมตร
ประชากรญี่ปุ่น 127 ล้านคน
เมืองหลวง โตเกียว มีประชากรประมาณ 12 ล้านคน
ภาษาประจำชาติ ภาษาญี่ปุ่น
ศาสนา ชิตโตและพุทธมหายาน
ภูมิอากาศของญี่ปุ่น

อากาศค่อนข้างหนาวจัดทางภาคเหนือ
อากาศอบอุ่นในฤดูใบไม้ผลิแถบตะวันออกและตะวันตก
อากาศค่อนไปทางเขตร้อนทางภาคใต้

ฤดูฝนราวกลางเดือนมิถุนายนถึงกลางเดือนกรกฎาคม

อากาศเย็นสบายในฤดูใบไม้ร่วงทางแถบตะวันออกเฉียงเหนือ และภาคกลาง

ฤดูกาลของญี่ปุ่น

ญี่ปุ่น แบ่งออกเป็น 4 ฤดูด้วยกัน คือ

1. ฤดูหนาว ระหว่างเดือนธันวาคม ถึงเดือนกุมภาพันธ์ มีลมหนาวพัดมาจากแผ่นดินใหญ่ทำให้อากาศหนาว และเนื่องจาก ลักษณะภูมิประเทศที่เป็นภูเขา ทอดไปตามกึ่งกลางของเกาะฮอนชู ทำให้อากาศแต่ละภูมิภาค แตกต่างกันไป ในเขตฮอกไกโด และแถบชายฝั่งทะเลญี่ปุ่นของเกาะฮอนชู จะมีหิมะตกหนัก และมีการเล่นสกีน้ำแข็งเป็นกีฬายอดนิยม

2. ฤดูใบไม้ผลิ ระหว่างเดือนมีนาคม ถึงเดือนพฤษภาคม เป็นฤดูที่มีอากาศอบอุ่นสบาย มีดอกซากุระสีขาว สีชมพู และสีม่วงอ่อนบานสะพรั่งอยู่ทั่วไป เมื่อซากุระโรยต้นไม้ ก็จะเริ่มผลิใบอ่อน

3. ฤดูร้อน ระหว่างเดือนมิถุนายน ถึงเดือนสิงหาคม มีลมร้อนพัดเข้ามาจากมหาสมุทร แปซิฟิก พืชพันธุ์ไม้ต่างๆ มีสีเขียวสด อากาศร้อนชื้นเช่นเดียวกับ ประเทศในแถบ เอเชียอาคเนย์

4. ฤดูใบไม้ร่วง ระหว่างเดือนกันยายน ถึงเดือนพฤศจิกายน เป็นฤดูที่มีอากาศเย็น สบาย อีกฤดูหนึ่ง สีเขียวสดของใบไม้ เริ่มเปลี่ยนเป็นสีเหลืองทองและแดงจ้าสดใส เป็นฤดู ของเทศกาลเก็บเกี่ยวและพิธีกรรม เก่าแก่ที่สืบทอดกันมาช้านาน

ภูมิประเทศของญี่ปุ่น

ญี่ปุ่นตั้งอยู่ระหว่างละติจูดที่ 20 และ 30 องศา เหนือ และลองติจูดที่ 123 และ154 องศา ตะวันออก เป็นประเทศที่ตั้งอยู่ ทางตะวันออก สุดของโลก จึงเรียกว่า "ดินแดนอาทิตย์อุทัย"
ความยาวจากเหนือจดใต้ของญี่ปุ่น คือ 2,500 กิโลเมตร ญี่ปุ่นเป็นเกาะที่มีลักษณะเป็นแนวยาว จากด้าน

ตะวันตกเฉียงเหนือ ของ มหาสมุทรแปซิฟิก และตั้งอยู่ทางด้าน ตะวันออกของแผ่นดิน ยูเรเชีย ประกอบด้วย เกาะใหญ่ 4 เกาะ ได้แก่ ฮอกไกโด ฮอนชู ชิโคกุ และกิวชิว นอกจากนี้ ญี่ปุ่นยังมีเกาะเล็กเกาะน้อยอีกราว 4,000 เกาะ พื้นที่ส่วนใหญ่ เป็นภูเขาและ เนินเขา มีขนาดเล็กกว่า ประเทศไทย 0.7 เท่า แต่ญี่ปุ่นมีประชากร มากกว่าประมาณ 2 เท่า ประเทศ ญี่ปุ่น มีเมืองหลวงคือ โตเกียว (Tokyo) เป็นเมืองที่มีประชากรมากที่สุด จาก ทั้งหมด

ธงชาติญี่ปุ่น หรือรู้จักในชื่อ นิชโชกิ(ธงพระอาทิตย์) หรือชื่อ ฮิโนะมะรุ (วงกลมดวงอาทิตย์) เป็นธงประจำชาติของประเทศญี่ปุ่น มีลักษณะเป็นธงรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้าพื้นสีขาว กึ่งกลางธงเป็นรูปวงกลมสีแดง หมายถึง พระอาทิตย์

ซากุระ ... ดอกไม้ประจำชาติญี่ปุ่น

"ดอกซากุระ" เป็นดอกไม้ประจำชาติของญี่ปุ่น มีถิ่นกำเนิดในจีนตอนใต้ เกาะไต้หวัน หมู่เกาะโอกินาวา ญี่ปุ่น
ลักษณะเด่นของซากุระก็คือ เมื่อร่วง จะร่วงพร้อมกันหมด ซากุระจึงเป็นสัญลักษณ์ของเลือดทหารและซามูไรของญี่ปุ่น มีดอกซากุระในเกาหลี, สหรัฐอเมริกา, แคนาดา, จีน หรือที่อื่นๆ แต่ไม่มีกลิ่น ขณะที่ซากุระของญี่ปุ่นนั้นผู้คนจำนวนมากยกย่องชื่นชมกลิ่นของมัน และมักจะกล่าวฝากไว้ในบทกวี ดอกซากุระของญี่ปุ่นนี้ ในภาษาอังกฤษมีคำเรียกทั่วไปว่า “cherry blooms” หรือ “cherry blossom” หรือไม่ก็ “Japanese Flowering Cherry” จะบานในช่วงปลายมีนา-ต้นเดือนเมษายน ซึ่งเป็นช่วงเริ่มต้นฤดูใบไม้ผลิ อุณหภูมิเริ่มอุ่นขึ้นจากฤดูหนาวที่หมดไป

ดอกซากุระ ในภาษาญี่ปุ่นนั้น เชื่อกันว่ากร่อนมาจากคำว่า ซะกุยะ (หมายถึง ผลิบาน) อันเป็นชื่อของเจ้าหญิงโคโนฮะนะซะคุยาฮิเม มีศาลบูชาของพระองค์อยู่บนยอดเขาฟูจิด้วย สำหรับพระนามของเจ้าหญิงองค์ดังกล่าวนั้น มีความหมายว่าเจ้าหญิงดอกไม้บาน และเนื่องจากซากุระเป็นดอกไม้ที่นิยมกันมากในญี่ปุ่นสมัยนั้น คำว่าดอกไม้ดังกล่าวจึงหมายถึงดอกซากุระนั่นเอง เจ้าหญิงองค์ดังกล่าวได้รับพระนามเช่นนั้น ก็เพราะมีเรื่องเล่ามาว่าทรงตกจากสวรรค์ มาบนต้นซากุระ ดังนั้น ดอกซากุระจึงถือเป็นตัวแทนของดอกไม้ญี่ปุ่น ขณะที่รัฐบาลประกาศให้ดอกเก็กฮวย(ดอกเบญจมาส)เป็นดอกไม้ประจำชาติ